Towarowa Giełda Energii S.A.

Masz firmę i chcesz płacić mniejsze rachunki za prąd? Wyślij fakturę za prąd Twojej firmy na adres : [email protected] a my przedstawimy Ci Tańszą ofertę. Zmieniając sprzedawcę prądu można zaoszczędzić do 30% na rachunkach za prąd. Zmiana sprzedawcy jest bezpłatna, prosta i bezpieczna.

Towarowa Giełda Energii S.A. (TGE) to struktura, w której dochodzi do konfrontacji popytu i podaży energii i w której członkowie zawierają transakcje kupna i sprzedaży masowych ilości energii lub certyfikatów. Produkty energetyczne oraz certyfikaty są wysoko standaryzowane i uregulowane pod względem jakości i ilości. TGE od 2003 roku posiada licencję od Komisji Nadzoru Finansowego do prowadzenia tych aktywności, choć powstała pod koniec 1999 roku. W tym artykule skupimy się na transakcjach dotyczących energii elektrycznej, jednak należy pamiętać że na TGE można także obracać paliwami ciekłymi lub gazem. TGE Podaje notowania ceny energii na bieżąco.

Towarowa Giełda Energii S.A.: co to jest ? po co? jak działa ?

Giełda towarowa energii elektrycznej to rynek, na którym energia elektryczna jest kupowana lub sprzedawana, zanim zostanie dostarczana poprzez sieci przesyłowe i dystrybucyjne do użytkowników końcowych (czyli do klientów indywidualnych lub biznesowych). Transakcje mogą być czysto finansowe (jeżeli produkt jest kupowany i odsprzedany w celach tradingowych) lub mogą zakończyć się fizyczną dostawą do klientów końcowych poprzez sieci przesyłowe i dystrybucyjne.

Transakcje mogą odbyć się:

1. w ramach instytucjonalnej giełdy jak TGE. Na obszarze Francji i Niemiec jest to na przykład giełda European power exchange (Epex), w skład której wchodzi Epex Spot oraz EEX Power Derivatives)
2. w ramach rynku niezorganizowanego (tzw. “rynek pozagiełdowy”), całkowicie dwustronnie albo za pośrednictwem maklera (biuro maklerskie lub broker)

W związku z liberalizacją rynku energii elektrycznej w Polsce, zaczęto traktować prąd jako towar. Jednak potrzebna była struktura, w ramach której transakcje sprzedaży i kupna prądu mogły by się odbywać w sposób bezpieczny i przejrzysty. Dlatego z inicjatywy Ministra Skarbu powstała w 1999 roku towarowa giełda energii w Polsce. Następnie w 2003 roku TGE uzyskała licencję od Komisji Nadzoru Finansowego na prowadzenie giełdy towarowej.

TGE oferuje jednakowy dostęp wszystkich uczestników obrotu energii do informacji rynkowych, co pozwala kształcić cenę równowagi rynkowej. Zaletą instytucji jak TGE jest to, że reguły zawierania transakcji handlowych na tym rynku są jawne, przejrzyste i jednakowe dla wszystkich uczestników. Obrót energią elektryczną (lub gazem) w ramach takiego ukształconego rynku jak TGE redukuje znacznie koszty negocjacji i zapewnia elastyczność cen dzięki gromadzeniu uczestników wokół jednej platformy handlowej i automatycznego wyszukiwania najlepszej oferty.

Uczestnikami tego rynku są:

– wytwórcy energii elektrycznej którzy sprzedają wyprodukowaną energię
– dostawcy energii elektrycznej, czyli podmioty, które sprzedają energię klientom końcowym (są to np. dostawcy z urzędu jak ENEA, ENERGA, PGE, RWE, TAURON, lub alternatywni sprzedawcy ).
– firmy obrotu, czyli handlarze energii, którzy kupują energię aby ją następnie sprzedać innym sprzedawcom (a nie klientom końcowym). Zajmują się zatem tzw. “tradingiem” (obrotem po angielsku) energii.
– operatorzy systemów przesyłowych i dystrybucyjnych energii.

Rynki obsługiwane przez TGE

W ramach TGE istnieje kilka rynków energii lub certyfikatów, w zależeniu od potrzeb firm energetycznych. Oto lista owych rynków, które następnie opisujemy poniżej :

1) Rynki energii elektrycznej

– Rynku Terminowy Towarowy (w zakresie obrotu instrumentami terminowymi na energię elektryczną)
– Rynek Dnia Następnego
– Rynek Dnia Bieżącego
– Rynek Bilansujący

2) Rynki gazu

– Rynek Terminowy Towarowy
– Rynek Dnia Następnego i Rynek Dnia Bieżącego (które pełnią funkcje też Rynku Bilansującego dla gazu).

3) Rynek Praw Majątkowych: w zakresie obrotu certyfikatami

4) Rynku Uprawnień do Emisji – w zakresie obrotu uprawnieniami do emisji CO2

Rynek terminowy towarowy, to rynek na którym uczestnicy sprzedają i kupują prąd z góry, ale dostawa towaru odbędzie się dopiero za jakiś określony termin (np. za miesiąc lub za 3, 6, 12 miesięcy). Firmy sprzedające energię elektryczną detalicznie przewidują zużycie prądu w danym okresie i z góry kupują większość tej energii na tym rynku od wytwórców. Chodzi tu o wielkie ilości energii.
Następnie istnieją 2 inne rynki bardziej krótkoterminowe (rynki spot dla energii elektrycznej). Na rynku dnia bieżącego, dostawa energii odbywa się w tym samym dniu co transakcja handlowa. Na rynku dnia następnego, kupiec kupuje energię elektryczną lecz dostawa odbywa się dzień później.

Rynek emisji i praw majątkowych

Prąd produkowany z centrali gazowej jest jakościowo taki sam jak prąd z centrali jądrowej lub z Odnawialnych źródeł energii (OZE). Niemożliwe jest więc oznaczenie samej energii. Jednak w celu promowania OZE na terenie Unii Europejskiej, wprowadzono w członkowskich krajach system dokumentów, które mają wskazywać pochodzenie energii. Dzięki temu, niektóre firmy mogą gwarantować swoim klientom, że 100% energii pochodzi z OZE.
Zgodnie z dyrektywą 2009/28/WE (nakazującą tworzenia rejestrów gwarancji w krajach UE), od 2005 roku powstał w Polsce Rejestr Świadectw Pochodzenia (RŚP) oraz Rejestr gwarancji pochodzenia (RGP). Urząd Regulacji Energetyki (URE) wystawia gwarancje, a następnie rejestry są prowadzone przez TGE.

• Podmioty zapisane w tych rejestrach otrzymują różnego gatunku certyfikaty :
• Zielone certyfikaty : są to świadectwa pochodzenia energii ze źródeł odnawialnych. Zostały wprowadzone aby wesprzeć producentów energii z OZE (dodatkowo, oprócz regularnego wynagrodzenia za sprzedaną energię elektryczną).
• Żółte certyfikaty : dla energii produkowanej w kogeneracji o łącznej mocy nie przekraczającej 1 MWe.
• Czerwone certyfikaty : dla energii produkowanej w biogazowniach o mocy zainstalowanej przekraczającej 1 MWe.
• Fioletowe certyfikaty : dla producentów energii w jednostkach kogeneracyjnych opalanych metanem pozyskiwanym w kopalniach lub biogazem.
• Białe certyfikaty : specjalny rodzaj certyfikatów wprowadzony w 2011 roku przez ustawę o efektywności energetycznej.
• (Istnieją też certyfikaty brązowe dla producentów biogazu rolniczego wtłaczanego do sieci gazowej)

Uczestnicy rynku mogą następnie handlować gwarancjami lub przekazywać je Odbiorcom Końcowym jako dowody zakupu energii ze źródeł odnawialnych. Zasada jest prosta : Według prawa, wszystkim podmiotom sprzedającym energię elektryczną, gaz ziemny i ciepło, URE nakazuje przedstawiania certyfikatów pochodzenia z określonym udziałem energii odnawialnych, lub działania na rzecz efektywności energetycznej, proporcjonalnie do wielkości sprzedawanej energii.

Podmioty który produkują energię z OZE lub z kogeneracji dostają automatycznie świadectwa pochodzenia od URE. Jeżeli mają ich za dużo, mogą sprzedać część tych certyfikatów tym firmom, którym brak takich certyfikatów. Po drugiej stronie, firmy, które nie posiadają takich certyfikatów (albo mają ich za mało), są zobligowane do pozyskania określonej liczby certyfikatów aby spełnić wymogi prawne. Na przykład, firma produkująca energię z wiatraków sprzedaje zielone certyfikaty innej firmie, która produkuje prąd z tradycyjnych źródeł (tj. z elektrowni spalinowych).

Ta sama zasada działa od 2006 roku dla uprawnień do emisji CO2, na którym uczestnicy mogą handlować jednostkami EUA (European Union Allowance). Rynek ten też wchodzi w skład TGE, we współpracy z Krajowym Administratorem Systemu Handlu Uprawnieniami do Emisji. Zatem istnieje pułap pozwolonych emisji CO2. Podmioty, których poziom emisji CO2 jest niższy od tego pułapu mogą odsprzedawać swoje “nadmierne” uprawnienia do emisji tym firmom, które przekroczyły ten pułap.

Struktura TGE

Akcjonariat: Towarowa Giełda Energii S.A. należy w 100% do Giełdy Papierów Wartościowych S.A.(GPW S.A.) w Warszawie. Do 2012 roku prezesem TGE był Grzegorz Onichimowski, obecnie prezes zarządu spółki WSE InfoEngine. Od 2012 Prezesem Zarządu TGE jest Ireneusz Łazor. Michał Tryuk jest Wiceprezesem Zarządu. W skład Rady Nadzorczej wchodzą : Paweł Tamborski (Przewodniczący), Marek Wodnicki (Sekretarz), Jan Chadam, Aleksander Grad, Grzegorz Krystek, Dariusz Lubera, Mirosław Szczepański oraz Grzegorz Zawada.

Kontakt do TGE

Adres Towarowej Giełdy Energii S.A. : ul. Poleczki 23, bud. H, 02-822 Warszawa,
Telefon : +48 22 341 99 12
fax +48 22 341 99 10
Informacje e-mail: [email protected]
NIP: 527-22-66-714
KRS: 0000030144.
Na stronie TGE można znaleźć pliki podające poszczególne opłaty giełdowe oraz regulamin giełdy.