Cena za kWh dla firm, czyli jakie są koszty energii elektrycznej dla przedsiębiorstw

Jak kształtuje się cena energii elektrycznej – rynek energii w Polsce

Energię elektryczną można traktować jak towar, który jest wytwarzany, transportowany i sprzedawany odbiorcy końcowemu. Rolę wytwórcy pełnią elektrownie, elektrociepłownie i instalacje wykorzystujące odnawialne źródła energii. Transport odbywa się za pośrednictwem sieci przesyłowych (220 i 400 kV) oraz dystrybucyjnych (0,23 – 110 kV).

Handlem energią zajmują się tzw. spółki obrotu. Głównym miejscem handlu energią elektryczną w Polsce jest Towarowa Giełda Energii (TGE), gdzie poszczególni członkowie giełdy mogą zlecać jej kupno lub sprzedaż. Podczas sesji giełdowych tworzą się krzywe popytu i podaży, których przecięcie określa cenę transakcyjną, czyli cenę za jaką uczestnicy giełdy kupują energię elektryczną.

Transakcje na takim rynku odbywają się najczęściej na dzień przed fizycznym dostarczeniem energii elektrycznej, dlatego ilość pobieranej energii elektrycznej i harmonogram tego poboru muszą być dobrze zaplanowane. Ewentualne pomyłki w prognozach zapotrzebowania na energię bilansowane są na tzw. Rynku Bilansującym, który zapewnia ciągłość dostaw, nawet w przypadku gdy klient potrzebuje więcej energii niż zamówił. Ostateczna cena energii elektrycznej dla odbiorców końcowych uwzględnia również marże pobierane przez spółki obracające prądem. Spółki te są często ostatnimi pośrednikami pomiędzy wytwórcami energii elektrycznej a klientami końcowymi.

Z jakich opłat składa się cena prądu?

Aby dowiedzieć się, jak można ograniczyć wydatki na prąd, warto najpierw zastanowić się, jakie są składowe potencjalnej stawki za ten nośnik energii. Cena energii elektrycznej powinna pokryć wszelkie koszty związane z jej produkcją i dystrybucją. Musi również uwzględnić różne podatki oraz krajową i międzynarodową politykę energetyczną. W Polsce stawka za prąd składa się przede wszystkim z opłat za energię elektryczną i jej dystrybucję.

Opłaty za dystrybucję energii

Opłaty za dystrybucję energii zawierają różne koszty związane z jej transportem, który odbywa się za pośrednictwem sieci przesyłowych oraz dystrybucyjnych. Koszty dystrybucyjne stanowią główną część całkowitej opłaty za prąd. Typowa opłata za dystrybucję składa się z:

• Stawki jakościowej – koszty utrzymania odpowiednich parametrów energii,
• Składnika zmiennego i stałego stawki sieciowej – koszty związane z dystrybucją i utrzymaniem sieci elektroenergetycznych,
• Opłaty przejściowej – koszty związane z likwidacją kontraktów długoterminowych,
• Opłaty abonamentowej – koszty związane z obsługą klienta.

W przypadku większych firm, np. przemysłowych, mogą zostać naliczone również kary finansowe. W zależności od umowy podpisanej z dystrybutorem, mogą wystąpić opłaty za przekroczenie mocy umownej, czyli za pobranie większej mocy elektrycznej przez firmę od zadeklarowanej wielkości. Mogą również wystąpić kary za przekroczenie poboru energii biernej. Mimo że energia bierna nie jest wykorzystywana przez urządzenia elektryczne, jej przekroczenie powoduje straty mocy w sieci przesyłowej.

Opłaty za energię elektryczną

Opłata za samą energię elektryczną stanowi kluczową część całkowitej stawki za prąd. Typowa stawka zawiera cenę tak zwanej czynnej energii elektrycznej i często opłatę handlową. Cena czynnej energii jest wyrażana w złotych za kilowatogodzinę (kWh) – wartość ta pozwala odpowiedzieć na pytanie, ile firma zapłaci za 1 kWh zużytej energii elektrycznej. Jej wysokość zależy od wielu czynników, z czego główne składowe to:

• Cena energii konwencjonalnej, czyli energii wytworzonej w tzw. elektrowniach systemowych na węgiel brunatny lub kamienny,
• Opłata za świadectwa energetyczne (zielone, żółte, czerwone, fioletowe, białe),
• Podatki, w tym akcyza i VAT – ustalane przez państwo,
• Koszty bilansowania energii – zapewnienie ciągłości dostaw przez Rynek Bilansujący,
• Marża sprzedawcy, czyli w uproszczeniu zarobek spółek spółek zajmujących się handlem energią elektryczną

W przypadku grup taryfowych G, do których należą gospodarstwa domowe lub małe, indywidualne firmy prowadzone w domowych zaciszach, cena energii jest regulowana i zatwierdzana przez Urząd Regulacji Energetyki (URE). Instytucja ta ma za zadanie utrzymanie cen energii elektrycznej na racjonalnym i stabilnym poziomie. Dba przy tym o interesy zarówno wytwórców i dystrybutorów energii, jak i odbiorców końcowych.

Stawki za prąd dla odbiorców należących do grup taryfowych: A, B, C lub R nie podlegają regulacji przez URE, dlatego mogą być ustalane dowolnie przez spółki obrotu. Zawierają one również opłatę za moc umowną, czyli zadeklarowaną moc, jaką potrzebują urządzenia w Twojej firmie. W związku z tym warto wspomnieć, że stawki za prąd dla tych grup są z reguły wyższe niż dla gospodarstw domowych. Na szczęście, w przeciwieństwie do spółek dystrybucyjnych, możesz zmienić sprzedawcę i wynegocjować najlepszą ofertę dla swojej firmy.

Cena energii konwencjonalnej

Na cenę energii elektrycznej wytworzonej w elektrowni konwencjonalnej, mają wpływ koszty inwestycyjne, koszty eksploatacji elektrowni, koszty paliwa, koszty użytkowania środowiska i inne. Obecnie szczególne znaczenie mają koszty związane z emisją CO₂. Każda elektrownia musi wykupić dodatkowe uprawnienia do emisji tego gazu, jeśli nie mieści się ona w odpowiednich granicach zgodnie z dyrektywami Unii Europejskiej. Ceny tych uprawnień zmieniają się w czasie i mogą wpłynąć znacząco na ostateczną stawkę za energię elektryczną.

Świadectwa energetyczne

Świadectwa energetyczne to mechanizm wsparcia dla określonych typów wytwarzania energii elektrycznej i ciepła. Oznacza to dodatkowe dofinansowanie różnych technologii lub inwestycji, np.: odnawialnych źródeł energii, kogeneracji, czy urządzeń poprawiających efektywność energetyczną, zgodnie z polityką energetyczną kraju. Rynek certyfikatów podlega kontroli Urzędu Regulacji Energetyki (URE). W ostatecznym rozrachunku koszty wspierania tych technologii ponoszą odbiorcy.

Najpopularniejszymi i mającymi największy wpływ na cenę prądu świadectwami są zielone certyfikaty, poświadczające pochodzenie energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych (OZE). Ceny tych świadectw zmieniają się w czasie i zależą głównie od podaży energii elektrycznej wytworzonej w instalacjach OZE na rynku. W związku z dyrektywami Unii Europejskiej, w Polsce następuje wzrost udziału instalacji zasilanych źródłami odnawialnymi w krajowym systemie energetycznym. Może to spowodować podwyższenie ceny energii elektrycznej. Dzieje się tak ponieważ, instalacje OZE często potrzebują ogromnych nakładów inwestycyjnych, a efektywność produkcji prądu przez nie jest niższa niż w przypadku elektrowni zawodowych. Krótko mówiąc zielona energia, mimo swoich licznych zalet, jest droższa.

Drugim istotnym typem świadectw są białe certyfikaty. Podobnie jak w przypadku instalacji OZE, zgodnie z wymogami Unii Europejskiej, Polska musi zwiększyć efektywność energetyczną, czyli musi ograniczyć całkowite zużycie energii elektrycznej. Białe certyfikaty są formą wsparcia dla dużych przedsiębiorstw, które wykażą oszczędność energii na odpowiednim poziomie w danym roku. Wiąże się to najczęściej z inwestycją w energooszczędny sprzęt elektroniczny lub wymianę oświetlenia. Oczywiście koszty tego wsparcia ostatecznie pokrywają odbiorcy końcowi, dlatego system certyfikatów powoduje zwiększenie stawki za prąd.

Pomagamy zmienić dostawcę energii elektrycznej dla taryf G11 i G12, G12w (spółdzielnie, wspólnoty mieszkaniowe), C11, C12a, C12b, C12w, C21, C22a, C22b, C23, B21, B22, B23 z obecnego dostawcy energii elektrycznej na tańszego dostawcy energii elektrycznej. Jeśli chcesz obniżyć koszty związane z energią elektryczną lub gazem, zapoznaj się z ofertą AXPO.

Jak można wpłynąć na opłaty za prąd?

Każda firma powinna dążyć do minimalizacji wydatków na prąd. Istnieje wiele sposobów aby to osiągnąć i można je podzielić na kilka głównych grup:

1. Oszczędzanie prądu, zakup energooszczędnego sprzęt
2. Odpowiednie dopasowanie rodzaju taryfy dla swojej firmy
3. Odpowiedni dobór mocy umownej
4. Odpowiedni wybór oferty sprzedaży energii czynnej

Istnieje również możliwość zakupu energii elektrycznej po cenie rynkowej bezpośrednio na Towarowej Giełdzie Energii (TGE). Dzięki temu, można wykluczyć marżę sprzedawców prądu ze składowych ceny czynnej energii elektrycznej, czyli prąd staje się tańszy. Wymaga to jednak spełnienia wielu wymogów oraz zatrudnienia maklera giełd towarowych. Firma musi też dokładnie przewidywać, kiedy i ile prądu potrzebuje. Rozwiązanie to generuje dodatkowe koszty i może być bardzo czasochłonne, dlatego w większości przypadków lepiej zastanowić się nad wyborem dobrej oferty u sprzedawców, którzy mają doświadczenie w handlu na rynku energii i są gotowi podejmować to ryzyko.

Oszczędzanie prądu w firmie

Oszczędzając prąd oszczędzamy pieniądze i jednocześnie chronimy środowisko. Jest to podstawowa metoda obniżenia wydatków na energię elektryczną. Często aby zacząć oszczędzać, trzeba najpierw zainwestować w odpowiedni sprzęt. Koszty mogą być wysokie, ale zysk z takiej inwestycji, po jakimś czasie będzie na pewno satysfakcjonujący.

• Możesz zaoszczędzić prąd stosując się do poniższych zasad:
• unikaj niepotrzebnie włączonego światła lub innych urządzeń; niektóre urządzenia nawet po wyłączeniu pozostają w trybie stand-by i wciąż pobierają prąd
• kupuj energooszczędny sprzęt elektroniczny – urządzenia o jak najwyższej klasie energetycznej (co najmniej A), w szczególności te, które wymagają dużej mocy, np. lodówki, pralki; urządzenia niskiej klasy mogą wpłynąć negatywnie na wysokość mocy umownej
• zainwestuj w energooszczędne oświetlenie – świetlówki kompaktowe, żarówki LED
• zainwestuj w system kompensacji mocy biernej, np.: baterie kondensatorów lub dławiki indukcyjne, dzięki czemu unikniesz opłat za nadmiarowy pobór lub oddawanie tego rodzaju mocy
• pomyśl o instalacji OZE – korzystając z rządowych dotacji, można zainwestować w kolektory słoneczne, panele fotowoltaiczne, pompy ciepła lub małe wiatraki generujące dodatkową, ekologiczną energię w twojej firmie
• zmień sprzedawcę prądu – możesz zaoszczędzić nawet 30% względem dotychczasowych kosztów

Jeśli zarządzasz dużą firmą i w wyniku inwestycji mającej na celu zwiększenie efektywności energetycznej wykażesz roczną oszczędność energii na poziomie co najmniej 10 ton oleju ekwiwalentnego (10 toe = ok. 116,3 MWh), masz szansę otrzymać biały certyfikat. Sprawdź zasady przyznawania certyfikatów w Ustawie o efektywności energetycznej.

Wybór odpowiedniej taryfy dla firmy

Aby zoptymalizować swoje wydatki na prąd musisz przede wszystkim wybrać odpowiednią taryfę energii elektrycznej. Jeśli prowadzisz działalność gospodarczą bądź firmę jednoosobową u siebie w domu, istnieje możliwość pozostania przy tańszej taryfie G. Zależy to w głównej mierze od zasad stosowanych przez Twojego dostawcę. Jeśli nie spełniasz określonych przez niego warunków, lepiej przejść na taryfę dla firm. Jeżeli nie, to mogą Ci zostać naliczone kary za korzystanie z prądu niezgodnie z umową w celach komercyjnych. W większości pozostałych przypadków (niezależnie, czy chodzi o dużą korporację, o małą firmę czy o sklep) należy wybrać jedną z taryf dla firm.

Istnieje możliwość wyboru taryfy z grupy G, np.: G11 lub G12 dla małych, jednoosobowych działalności gospodarczych. Więcej o kryteriach, jakie musi spełniać taka firma znajdziesz tutaj.

W większości przypadków musisz wybrać jedną ze specjalnych taryf przeznaczonych dla firm:

1. Taryfa A – największe firmy przyłączone do sieci wysokiego napięcia, np.: duża fabryka, huta, stocznia
2. Taryfa B – duże przedsiębiorstwa zasilane z sieci średniego napięcia, np.: fabryka, szpital, bar
3. Taryfa C – małe i średnie przedsiębiorstwa zasilane z sieci niskiego napięcia, np.: sklep, bank
4. Taryfa R – specjalna taryfa na tymczasowy pobór prądu w jakimś miejscu dla tych, którzy nie posiadają licznika, np.: plan filmowy, iluminacja obiektów, zdjęcia

Do najbardziej popularnych w Polsce należą grupy taryf B i C. To spośród nich można dobrać odpowiednią taryfę dla odbiorców przemysłowych, firm farmaceutycznych, deweloperskich, budowlanych, motoryzacyjnych, turystycznych itp. Taryfy w ramach tych grup występują w różnych wersjach, w zależności od czasu poboru prądu w ciągu dnia i mocy umownej.

1. Taryfa jednostrefowa/całodobowa, np.: C11 – dla firm pracujących w standardowych godzinach (sklep, bank)
2. Taryfa dwustrefowa (podział na szczytowy i pozaszczytowy lub dzienny i nocny pobór prądu), np.: C12a – dla firm mogących zaplanować pobór energii w czasie (pralnia, piekarnia, drukarnia)
3. Taryfa trójstrefowa podział na pobór w trakcie szczytu przedpołudniowego, popołudniowego i pozostałej części doby), np.: B23
4. Taryfa dla firm o mocy umownej powyżej 40 kW, np.: B21
5. Taryfa dla firm o mocy umownej poniżej 40 kW, np.: B11

Chcąc wybrać najlepszą taryfę, musisz się zastanowić, w jakich godzinach i z jaką mocą pracują urządzenia w twojej firmie. Być może da się przesunąć pracę niektórych urządzeń w czasie i skorzystać z taryfy nocnej o tanim poborze prądu? Jeśli nie jest to możliwe, zawsze można wybrać taryfę jednostrefową, o stałej stawce za prąd w ciągu dnia.

Więcej o wyborze odpowiedniej taryfy dla firmy możesz znaleźć tutaj.

Dobór mocy umownej

Moc umowna to moc czynna pobierana przez odbiorcę, określona w umowie ze sprzedawcą energii. Jest to najwyższa dopuszczalna moc z jaką mogą pracować jednocześnie urządzenia w twojej firmie. Za jej przekroczenie grozi kara finansowa naliczana przez dostawcę, więc powinna być dobrze dopasowana. Oczywiście powinna być również możliwie jak najniższa, ponieważ im wyższa moc umowna, tym wyższe opłaty za prąd. Warto pomyśleć o optymalnym użytkowaniu urządzeń elektrycznych w firmie oraz dobrze oszacować jakiej potrzebują maksymalnej mocy przy równoczesnej pracy.

O mocy umownej dowiesz się więcej tutaj.

Wybór oferty sprzedaży energii

Jeśli już wiesz jakiej taryfy prądu potrzebujesz i oszacowałeś/łaś moc umowną w swojej firmie, możesz przystąpić do poszukiwań odpowiedniej oferty sprzedaży energii. Wybór i konkurencja są duże – sprzedawcy prześcigają się w różnych ofertach dla firm. W Polsce, oprócz głównych dostawców i jednocześnie sprzedawców prądu (Enea, Energa, Tauron, RWE, PGE), istnieje kilkadziesiąt innych spółek, których główna działalność nie jest skoncentrowana na sprzedaży energii elektrycznej. Należą do nich, np.: operatorzy telefonii komórkowej (Orange, T-Mobile, Plus), PKP Energetyka i inne. Na rynku są również mniejsi sprzedawcy, tacy jak Deltis, czy Polski Prąd.

Pamiętaj, nie możesz zmienić dostawcy/dystrybutora prądu – rejon w którym mieszkasz jest zawsze przypisany do konkretnej spółki dystrybucyjnej.

Najkorzystniejszą ofertę mogą wynegocjować duże firmy, które pobierają dużo prądu i mają wysoką moc umowną. Dotyczy to firm należących do grup taryfowych A i B. Wówczas zakup i sprzedaż energii elektrycznej przez spółki obrotu obarczone są najniższym ryzykiem, dzięki czemu mogą zaproponować lepszą cenę odbiorcom. W Polsce najwięcej jest jednak małych i średnich firm, należących do grup taryfowych C

Przeczytaj więcej o cennikach dla taryf C11, C12a i C21.

Warto też wspomnieć, że główni sprzedawcy prądu w Polsce proponują często lepszą ofertę sprzedaży energii elektrycznej firmom znajdującym się w regionie ich działania. To znaczy, że jeśli Twoja firma znajduje się, np. we Wrocławiu, Opolu, czy Legnicy, prawdopodobnie lepszą ofertę zaproponuje Ci Tauron Sprzedaż niż inny duży sprzedawca.

Sprawdź, na terenie jakiego sprzedawcy znajduje się Twoja firma tutaj.

Przy wyborze odpowiedniej oferty, należy również pamiętać, że stawki za kilowatogodzinę (kWh) podawane przez sprzedawców zwykle nie uwzględniają podatków. Aby otrzymać cenę brutto, wystarczy pomnożyć cenę netto przez 1,23 (czyli przez wysokość podatku VAT od sprzedaży energii). Zwróć też uwagę, czy podana cena zawiera opłatę akcyzową.