Jakie są opłaty na rachunku za prąd?

Wprowadzenie: opłaty za obrót i dostawę energii elektrycznej

Opłaty za prąd dzielimy na dwie główne kategorie:

1. opłaty za obrót / sprzedaż prądu (innymi słowy opłaty za korzystanie z prądu – jest to opłata pobierana przez sprzedawcę prądu),
2. opłaty za dystrybucję prądu (czyli głównie opłaty za sam fakt korzystania z infrastruktury, czyli systemu elektroenergetycznego – jest to opłata pobierana przez dostawcę prądu).

Każda z opłat jest albo stała (niezależna od wielkości naszej konsumpcji prądu), albo zmienna (bezpośrednio zależna od ilości wykorzystanego przez nas prądu). W przypadku opłat zmiennych stawka cenowa jest wyrażona w złotych / kilowatogodzinę (kWh). Kilowatogodzina to jednostka energii za pomocą której rozliczane jest nasze zużycie energii. Najprościej rzecz ujmując, w przypadku opłat zmiennych im więcej zużyjemy kilowatogodzin, tym większą będzie nasza opłata za prąd.

Poniżej opis poszczególnych opłat (nazwy stosowane przez konkretnego dostawcę lub sprzedawcę mogą się niekiedy różnić – na przykład tak zwana opłata sieciowa może być równie dobrze nazywana opłatą dystrybucyjną, jak i opłatą przesyłową).

Opłaty za obrót

Poniżej znajdziesz główne informacje na temat najczętszych opłat za sprzedaż energii elektrycznej, czyli opłat pobieranych przez sprzedawcę prądu.

Opłata za energię czynną (zmienna)

Opłata za energię czynną to po prostu kwota, jaką płacimy za wykorzystanie prądu. Jest to kwota zmienna, zależna od wykorzystanej przez nas energii (ilości wykorzystanych kilowatogodzin – kWh). Kwotę opłaty za energię czynną oblicza się mnożąc stawkę cenową (określona w naszej taryfie energii elektrycznej) przez ilość kilowatogodzin.

Opłata handlowa (stała)

Niektórzy sprzedawcy prądu do zmiennej, wyżej opisanej, opłaty za energię czynną doliczają stałą opłatę handlową (jest to zazwyczaj kwota kilku złotych, np. pomiędzy 5 a 10), mającą pokryć np. koszty wysłania nam papierowej faktury. W przypadku umowy kompleksowej koszty wysyłania faktury mogą być ujęte w niżej opisanej opłacie abonamentowej.

Niektórzy sprzedawcy zamiast nazwy “opłata handlowa” używają również innych nazw, na przykład “opłata za obsługę handlową” lub “opłata manipulacyjna”.

Opłaty za dystrybucję

Poza opłatami za samą sprzedaż energii elektrycznej istnieje również kilka opłat za dystrybucję energii elektrycznej, które są pobierane przez dostawcę prądu.

Opłata przesyłowa / dystrybucyjna / sieciowa (zmienna)

Zmienna opłata przesyłowa jest to opłata za skorzystanie, w danym, określonym czasie, z sieci elektroenergetycznej. Pokrywamy w ten sposób koszt naszego korzystania z dostępnej infrastruktury – im więcej z tej sieci elektroenergetycznej korzystaliśmy, tym więcej płacimy. Najprościej można to więc porównać do opłaty ponoszonej za wstęp na basen na określony czas – płacimy tym więcej, ile czasu na tym basenie spędzamy. Stawkę opłaty sieciowej mnożymy przez ilość pobranej przez nas energii elektrycznej (mierzonej w kWh).

Opłata przesyłowa / dystrybucyjna / sieciowa (stała)

Różnica z powyżej opisaną opłatą dystrybucyjną zmienną jest taka, że w przypadku stałej opłaty przesyłowej płacimy ogólnie za dostęp do sieci elektroenergetycznej, niezależnie od tego, ile prądu wykorzystaliśmy. Stałą opłatę przesyłową można więc porównać do winiet za korzystanie z autostrad w niektórych państwach: płacimy więc na przykład za samo istnienie linii energetycznych czy za posiadany przez nas licznik.

Dla grupy taryfowej G (gospodarstw domowych) kwota opłaty sieciowej do zapłacenia to po prostu miesięczna stawka opłaty sieciowej przemnożona przez liczbę miesięcy.

W przypadku firm, czyli grup taryfowych C, B i A kwota opłaty sieciowej do zapłacenia to = stawka opłaty sieciowej x moc umowna (w zależności od wybranej mocy umownej), przemnożone przez liczbę miesięcy.

Opłata przejściowa (stała)

Opłata przejściowa to forma wsparcia finansowego dla wytwórców energii elektrycznej, którą odbiorcy prądu ponoszą w związku z ustawowym rozwiązaniem (w 2007 r.) tak zwanych kontraktów długoterminowych (KDT). KDT, wprowadzone w latach 1990, polegały na gwarantowaniu przez polskie państwo zakupu prądu od wytwórców energii po korzystnych cenach. Opłata przejściowa jest więc zadośćuczynieniem dla wytwórców energii za utratę korzyści wynikających z KDT. Stawki opłaty przejściowej ustalane są co roku na kolejny rok przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (URE).

Podobnie, jak w przypadku stałej stawki sieciowej, gospodarstwa domowe (czyli klienci indywidualni, objęci jedną z taryf typu “G”) płacą stawkę stałą (czyli niezależną od dokładnego poziomu zużycia prądu w danym miesiący), niezależną od wybranej mocy umownej. Warto jednak odnotować, że dokładna stawka będzie zależna od poziomu rocznego zużycia energii przez gospodarstwo domowe (są zazwyczaj trzy stawki, jedna dla rocznego zużycia poniżej 500 kWh, druga dla rocznego zużycia pomiędzy 500 kWh a 1200 kWh i trzecia dla rocznego zużycia przekraczającego 1200 kWh). Kwota opłaty przejściowej do zapłacenia będzie więc odpowiadała miesięcznej stawce opłaty przejściowej dla danego poziomu rocznego zużycia prądu przemnożona przez liczbę miesięcy.

Jednakże w przypadku grup taryfowych C, B i A (czyli taryf przeznaczonych dla firm) kwota opłaty sieciowej do zapłacenia będzie tym wyższa, im będzie wyższa moc umowna = stawka opłaty sieciowej x moc umowna (w zależności od wybranej mocy umownej), przemnożone przez liczbę miesięcy.

Opłata abonamentowa (stała)

Jest to opłata za odczyt stanu licznika, niektóre czynności administracyjne / ewidencyjne oraz opłaty za wystawianie rachunku (przy czym, w przeciwieństwie do opłaty handlowej, są to opłaty za wystawienie faktury przez dostawcę, NIE przez sprzedawcę prądu).

Opłata jakościowa (zmienna)

Opłata jakościowa to, zgodnie z definicją przedstawioną przez Urząd Regulacji Energetyki (URE), nasz udział w finansowaniu zrównoważonego rozwoju sieci elektroenergetycznej. Środki zgromadzone służą na przykład do budowy, rozbudowy czy modernizacji sieci energetycznej. Należność w ramach opłaty jakościowej uzyskujemy mnożąc stawkę opłaty przez ilość zużytej przez nas energii elektrycznej (mierzonej w kWh).

Niektórzy dostawcy prądu wliczają opłatę jakościową do zmiennej opłaty sieciowej (nazywanej też czasem opłatą dystrybucyjną lub przesyłową). Wysokość stawki opłaty jakościowej jest określana przez Polskie Sieci Elektroenergetyczne Sp. z o.o., spółkę Skarbu Państwa odpowiedzialną za sieć elektroenergetyczną i system przesyłowy w Polsce.

Pozostałe (rzadziej spotykane) opłaty

Opłata aktywacyjna (stała, najczęściej jednorazowa)

Niektórzy sprzedawcy prądu pobierają od nowych klientów (czyli tych, którzy zmienili na nich swojego sprzedawcę prądu) jednorazową opłatę aktywacyjną. Opłata taka ma na celu opłacenie wszelkich kosztów, jakie wiążą się dla nowego sprzedawcy między innymi z koniecznością zwracania się do dostawcy energii elektrycznej o zawarcie nowej umowy dystrybucyjnej i aktualizację danych klienta.

Opłata za przekroczenie mocy umownej (zmienna)

Jest to opłata, a w zasadzie kara nakładana w przypadku przekroczenia mocy umownej (tj. wykorzystania mocy przekraczającej tę zadeklarowaną przez odbiorcę w umowie). Definicja mocy umownej to maksymalne, przewidywalne 15-minutowe obciążenie czynne.

Opłata za energię bierną (zmienna)

Energia bierna (używa się również pojęcia “moc bierna”) to energia konieczna do funkcjonowania niektórych urządzeń ale nie jest zamieniana na ich właściwą pracę (np. na produkowane ciepło), w przeciwieństwie do energii czynnej. Energia bierna umożliwia funkcjonowanie urządzeń w tym sensie, że pozwala wytworzyć pole elektromagnetyczne – przechodzi ona od źródła energii do odbiornika i z powrotem od odbiornika do źródła energii.

Opłaty za energię bierną mogą, w przybliżeniu, dotyczyć odbiorców energii, którzy:

1. posiadają istotne elementy indukcyjne (na przykład piece indukcyjne albo silniki indukcyjne, bądź po prostu urządzenia typu klimatyzacja), albo
2. używają energii elektrycznej w zasilaniu dużych budynków i biurowców (i przykładowo używają specjalnego oświetlenia, kondensatorów, lub posiadają długie odcinki kabli).

W pierwszej z powyższych dwóch sytuacji może mieć miejsce ponadumowny pobór energii biernej indukcyjnej, w drugiej zaś może mieć miejsce ponadumowny pobór energii biernej pojemnościowej.

W obu przypadkach istnieją techniczne sposoby na tak zwaną kompensację mocy biernej – służą do tego między innymi specjalistyczne urządzenia.

Jak opłacić rachunek za prąd?

Oprócz możliwości opłacenia faktury za prąd bezpośrednio w placówkach firmowych bądź pocztowych, coraz więcej firm umożliwia opłacanie rachunków za prąd przez internet, na przykład poprzez ustawienie zlecenia stałego czy dokonanie przelewu internetowego. W przypadku płatności internetowej dokładne informacje o numerze rachunku bankowego (i inne informacje) znajdziemy zazwyczaj na stronie internetowej bądź w placówce dostawcy, lub sprzedawcy prądu.

Co ile przychodzi rachunek za prąd? Zależy to od wybranego przez Ciebie okresu rozliczeniowego. Dowiedz się więcej tutaj!

Jak obniżyć opłaty za prąd?

W związku z tym, że wiele z wyżej opisanych opłat jest zmiennych i zależy bezpośrednio od naszego wykorzystania prądu, warto pamiętać, że istnieją sposoby na obniżenie wysokości rachunku za prąd poprzez ograniczenie zużycia energii. Główne sposoby na oszczędzanie prądu opisane są pod tym linkiem.

Ponieważ nie można zmienić dostawcy prądu, możliwym sposobem na obniżenie opłaty za energię czynną i ewentualną opłatę handlową jest zmiana sprzedawcy prądu.

WZÓR FAKTURY:
Zapraszamy do zapoznania się z modelami faktur pięciu głównych sprzedawców prądu (ENEA, ENERGA, PGE, RWE, TAURON).